Torbalı’da güneşte ve fabrikalarda kurutulan domateslerin çok büyük bir kısmı batı ülkelerine ihraç ediliyor. Yıllardır kuru domates üretiminde adeta merkez olan Torbalı’da halkta artık kuru domatesi sofrasından eksik etmiyor.
Kuru Domates İhracatının Merkezi İzmir’in Torbalı İlçesi
İlçede yetişen ve güneşte doğal yollarla kurutulan domatesler 60’ın üzerinde ülkeye ihraç edilirken, bu üründen yapılan domates sosu ise meşhur İtalyan pizzasının ana malzemesini oluşturuyor. Uzun yıllardır ilçede çiftçilerin domatesi doğal yöntemler ile güneşte kurutup ihraç etmesi, 2000’li yılların başlarında fabrikalaşmanın başlaması ile Torbalı kuru domatesi endüstriyel üretim zincirine dahil oldu.
Nisan ayında ekimi yapılan domates Temmuz ayında hasat edilmesiyle yeni bir heyecana sahne oluyor. Tarlalardan toplanan domatesler, kurutulup başka bir ürüne dönüşeceği geniş ovalara kamyonlarla getiriliyor. Sabahın ilk ışıkları ile mesaiye başlayan işçiler, domatesleri tek tek ikiye keserek, güneş ışığı, nem ve rüzgarın etkisiyle kuruması için beyaz örtünün üzerine seriyor.
Üzerine talebe göre kükürt veya tuz serpilen domatesler, yaklaşık 1 haftada kuruyarak paketlenmek üzere fabrikalara gönderiliyor. İhraç olan Torbalı kuru domatesi artık yerli halktan da talep görüyor. Daha çok meze olarak sofralarda kullanılan kuru domates pazarlarda ve marketlerde de yerini almış bulunmakta.
Türkiye’nin kurutulmuş domates ihracatının yüzde 95’ini karşılayan bölgede paketlenen ürünlerin başta Avrupa ülkeleri olmak üzere ABD ve Japonya’nın da aralarında bulunduğu 60’ın üzerinde ülkeye ihraç edildiğini belirten Torbalı Ticaret Odası Başkanı Abdulvahap Olgun, “Torbalı ovasında 400 bin tondan fazla domates üretiliyor. Eskiden alternatif ürün elde edilemediği için domatesler tarlada kalabiliyordu. Artık domatesler kurutulduğu için tarlalarda kalmıyor. Bu güneş açısı, nem oranı ve rüzgar Türkiye’de hiçbir yerde yok. Bu ovada yetişen domates, yine bu ovada kuruyor ve buradaki fabrikalarda işleniyor. Bu da Torbalı’nın bu alandaki önemli bir özelliği” dedi.
Kurutulmuş domateslerin 3,5 Euro’ya kadar ihraç edilebildiğini söyleyen Olgun, “Üretici 30-40 kuruşa domates satıyor. Biz bunu işleyip yeni bir ürün haline getirdiğimiz için domates değer kazanıyor. Kurutulmuş domatesin kullanım alanları, ülkelerin tüketim alışkanlıklarına göre farklılık gösteriyor. İtalyanlar meşhur pizzalarında domates sosunu bu domateslerden yapıyorlar. ABD’de hamburgerciler hamburgerlerinde sos olarak bu domatesi kullanıyor” diye konuştu.
İtalyanların Torbalı ovalarında üretilip organik olarak kurutulan domatesi çok sevdiğini söyleyen Olgun, “Kurutulmuş domates, pizza malzemesi olarak kullanılıyor. İtalya’da meşhur pizzacılarda organik domates soslu pizza olarak satılıyor. İtalyanlar organik domatesi tercih ediyor. Türkiye’den giden domatesler çok ilgi görüyor” dedi. Torbalı halkının da artık Torbalı Kuru Domatesine talep ettiğini ifade eden Olgun “Torbalı’nın kuru domates de kat ettiği yolu gören hemşerilerimiz zamanla bu alternatif ürüne daha da talep göstermeye başladı. Bu talebi gören hem pazarcı esnafımız hem de market işletmelerimiz bu ürüne tezgah ya da reyonlarında yer vermeye başladı.” şeklinde konuştu.
Egede İzmir Haber