İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne Şok! Suç Duyurusunda Bulunuldu

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 2017 yılı aralık ayında hizmete soktuğu Mustafa Kemal Sahil Bulvarı Karayolu Taşıt Altgeçidiyle ilgili Sayıştay Denetçilerinin hazırladığı rapor yargıya taşındı. Denetçilerin karayolu taşıt altgeçidinin yapımı sırasında kamunun 17,2 milyon lira zarara uğratıldığına ilişkin hazırladığı rapor, savcılığa ulaştı.

Sayıştay, kamu zararına neden olduğu iddia edilen sorumlular hakkında İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulundu. Başsavcılık da İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından inşa edilen karayolu taşıt alt geçidi ile ilgili soruşturma başlattı.

Sayıştay’ın başlattığı hukuki süreçten bağımsız olarak İzmir Büyükşehir’in eski Teftiş Kurulu Başkanı Nalan Zitosvili de 2016 yılı Şubat ayında, emekli olmadan kısa bir süre önce Sayıştay denetçilerinin yaptığı tespitlere benzer tespitlerle Mustafa Kemal Sahil Bulvarı üzerinde insa edilen Karayolu Taşıt Altgeçidindekiusulsüzlüklerle ilgili İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunmuştu.

Yürütülen ön soruşturma kapsamında Fen İşleri Daire Başkanı Murat Varlıorpak ve 4 gerçekleştirme görevlisi hakkında soruşturma izni verilmişti.

2017’de Sayıştay denetçilerinin yaptığı kapsamlı incelemede ilk ihalesi 36 milyon 475 bin lira olan alt geçidin maliyetinin 96 milyon lirayı bulduğu ortaya çıkmıştı. Yüklenici firma ile İzmir Büyükşehir arasında 3 Temmuz 2015 tarihinde imzalanan sözleşmenin ardından 13 Temmuz 2015 tarihinde yer teslimi yapıldı. Yer teslimden 20 gün sonra yapılan proje değişikliği ile ortaya çıkan usulsüz imalatlar sonucu kamunun 17 milyon 283 bin 842 lira 49 kuruş zarara uğratıldığının öne sürüldüğü rapora o süreçte Egeli Sabah ulaşmıştı. Egeli Sabah’ın ulaştığı raporda dikkat çeken bazı noktalar şunlar:

Büyükşehir’in 6 Ekim 2015’te yüklenici firmanın proje değişikliği önerisini onaylaması ile birlikte 82 kalemden oluşan toplam 10 milyon 875 bin lira anahtar teslimi götürü bedel kalemlerin tamamıyla, 25 milyon 600 bin 519 lira tutarındaki birim fiyatlı islerin birçok kalemi projeden çıkartıldı.

Bu kapsamda yüklenicinin bakanlık birim rayici 151,39 lira olmasına rağmen ihalede metresine 1 lira birim fiyat verdiği 65 santim çapında, 0-18 m uzunlukta, 9 bin 778 metre, yerinde dökme, betonarme fore kazık imalatı ile yüklenicinin teklif dosyasında, bakanlık rayici 162 lira 62 kuruş olmasına rağmen yine metresine 1 lira teklif verdiği 65 santim çapında, 18 – 36 metre arası uzunluktaki 7 bin 780 metre yerinde dökme betonarme fore kazık imalatı, yüklenicinin talebi, idarenin onayı ile projeden çıkarıldı.

FAHİŞ FİYAT VERDİ

Bunların yerine diğerleri ile aynı basınç dayanımına sahip, 120 santim çapında, yerinde dökme, betonarme, 0-18 metre uzunluğunda fore kazık imalatı öngörüldü. Yüklenici, projede 9 bin 778 metre imal edilmesi öngörülen kazıklar için metre basına bakanlık rayici 416 lira 36 kuruş iken 750 lira fiyat verdi. Üstelik projede öngörülen 9 bin 778 metre imalata da 2 bin 648 metre ilave yapıldı. Projeden çıkarılan 65 santimlik diğer bir kazık imalatının yerine ise 120 cm çapında yine aynı basınç dayanımında 18-36 metre uzunluğunda, yerinde dökme betonarme fore kazık imalatı kondu. İhale dosyasında 7 bin 780 metre olması öngörülen imalat, 2 bin 723 metre artırıldı.

Böylece kazıklar için yapılan toplam is artısı 5 bin 371 metreyi buldu. Söz konusu kazıkların yaklaşık maliyeti, aynı zamanda bakanlık rayici, metre basına 470 lira iken yüklenici firma bu kalem için metre basına 750 lira gibi fahiş fiyat verdi. Yüklenici firmanın ihaleye katılım dosyasında metresine 1 lira fiyat verdiği kazıkları idarenin onayı ile projeden çıkarıp yerine piyasa değerinin çok çok üstünde bedelle yeni kazık imalatları eklemesi Sayıştay denetçilerinin de gözünden kaçmadı.

Sayıştay, yüklenicinin ihale aşamasında kazancının önemli bir bölümünü oluşturan kazık imalatları için metre basına 1 TL ücret vermesini “Yasal ve genel kabul görmüş ilkelere göre genel giderler çıktıktan sonra geriye yüzde 10 müteahhitlik karının kaldığı bir is ortamında karının neredeyse tamamını oluşturacak miktardaki is kalemleri için yüklenicinin 1 lira fiyat vermesi ticari hayatın normal akısına aykırıdır” dedi. Kazık imalatları ile ilgili 5 bin 371 metrelik is artısından sadece 383 metrelik bölümü ilk ihale kapsamında yapılabildi. Eksik kalan 4 bin 988 metre kazık imalatı, eksik kalan islerin devamı olarak değil de usulsüz olarak sanki başka bir işmişgibi ikinci ihale kapsamına alındı. İlk ihalede metresi 750 TL gibi zaten fahiş fiyat olan kazık imalatı, ikinci ihalede bu sefer metresi 1200 TL’ye çıkarıldı. Böylece 10 milyon 711 bin lira tutarındaki is, yasal dayanaktan yoksun ve usulsüz olarak yaptırıldı.

DENİZ DOLGUSU DA KAÇAK YAPILDI

Deniz dolgusu önüne 2 ila 6 ton ağırlığındaki taşlarla tahkimat yapılması işi kapsamında taş bedeli ve ekskavatör çalıştırılması iş kalemlerinin yanı sıra duvarcı ustası ve duvarcı usta yardımcısı kalemlerine de yer verildiğini tespit etti. Rapora göre deniz dolgusu önüne 2-6 ton kategorisindeki taşlarla tahkimat yapılması (her şey dahil) iş kaleminin yeni birim fiyatı doğru hesaplanmadı.

Ton basına 22 lira 71 kuruş olması gerekirken fiyat neredeyse iki katı, 44 lira 71 kuruş olarak hesaplandı. Bununla beraber tas tahkimatı yapım tekniği açısından değerlendirildiğinde taslak projede belirtilen (2-6 ton) kategorisindeki tasların en fazla yüzde 70 seviyesinde olduğunu belirten denetçiler; “Yer yer 0,4-2 ton ve altı tasların bulunduğu bu tasların bir kısmının imalatın en üst tabakasında bulunması ve tahkimat yapım tekniğine uygun olmayan istifli tas dolgusu seklinde yapılmış olan deniz tahkimatının ilerleyen zamanlarda oluşabilecek fırtına dalgalarına karsı yol platformunu koruyamayacağı, daha da önemlisi can ve mal güvenliğini tehlikeye düşüreceği aşikardır” dendi.

Deniz dolgusu, Çevre Bakanlığı’ndan izin alınmadan hatta İzmir Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nünyazılarındaki her türlü ret ve ikazlara uyulmadan, uygulama imar planı, ÇED görüsü olmadan, izinsiz ve yasalara aykırı olarak kaçak yapıldı. İmar ve Kıyı Kanunu hiçe sayıldı. Toplamda 17 milyon 283 bin 342 lira kamu zararı oluştu. (Egeli Sabah)

Egede İzmir Haber